Oxford Sözlüğü tarafından yılın kelimesi seçildi: Beyin çürümesi nedir?

Teknolojinin gelişmesi, bireylerin akıllı telefonlara ve bilgisayarlara bağımlı hale gelmesine neden oldu. Zihnin tembelleşmesinde büyük rol oynayan en büyük faktörlerin başında ise sosyal medya platformları geliyor. Klinik Psikolog, Psikoterapist Dr. Yasemin Meriç Kazdal, Oxford Sözlüğü tarafından yılın kelimesi seçilen Beyin Çürümesi’nin tanımını ntv.com.tr okurlarına özel yazdı.

Gün içinde kaç kez farkında olmadan ekran kaydırıyorsunuz? Ya da bir şeyleri gerçekten düşünmek yerine refleks olarak tüketime yöneliyorsunuz? Zihnimiz, çoğu zaman fark etmeden otomatik pilota geçiyor. Aynı rutinleri takip ederek, benzer içerikleri tüketerek ve belirli kalıplara hapsolmuş bir şekilde yaşarken, aslında kendimize ne yaptığımızın farkında mıyız?

Oxford Sözlüğü 2024 yılının kelimesini seçti: Beyin Çürümesi (Brain Rot).

Peki, bu ne anlama geliyor?

Beyin Çürümesi Nedir?

Dijital çağın getirdiği sonsuz akışın ve tüketim kültürünün olumsuz sonuçlarından biri: zihinsel çöküş! Beyin çürümesi; derinlemesine düşünmek, analiz etmek veya çözüm üretmek yerine, hızlı ve yüzeysel tüketimi alışkanlık haline getirmek olarak tanımlanabilir. Sosyal medya akışında saatlerce kaybolmak, kısa ve hızlı içeriklere bağımlı hale gelmek, zihnimizi tembelleştiriyor ve biz farkına bile varmadan zihinsel fonksiyonlarımızı geriletiyor.

Zihin konfora hızla alışır. Eğer sürekli olarak düşük çaba gerektiren içeriklere maruz kalırsak, beynimiz buna uyum sağlar. Ancak konfor her zaman sağlıklı değildir. Aksine, uzun vadede zihinsel yetilerimizin körelmesine yol açabilir.

Beyin Çürümesi Bize Nasıl Zarar Veriyor?

Beynimizi yeterince zorlamamak ve sürekli olarak kısa vadeli tatminlere yönelmek, zamanla ciddi bilişsel ve psikolojik problemlere yol açabilir. İşte en sık karşılaşılan etkiler:

• Düşük odak süresi ve dikkat eksikliği
• Zihinsel bulanıklık ve unutkanlık
• Öğrenme güçlükleri ve zihinsel gerileme
• Sürekli yorgunluk ve enerji düşüklüğü
• İletişim becerilerinde zayıflama
• Duyularda azalma ve algısal zayıflık
• Duygu durum dalgalanmaları ve ruhsal dengesizlik

Uzun vadede, beyin çürümesi Alzheimer, Parkinson gibi nörolojik hastalıklara zemin hazırlayabilir. Ayrıca, dikkat eksikliği, öğrenme bozuklukları ve hatta depresyon gibi psikolojik rahatsızlıkların da tetikleyicisi olabilir. Unutmayalım ki; zihin, beden ve ruh sağlığı birbirine bağlıdır. Eğer bir noktada çürüme başlarsa, tüm sistem etkilenir.

Beyin Çürümesini Nasıl Önleyebiliriz?

Zihinsel sağlığımızı korumanın yolu, beynimizi aktif kullanmaktan ve sağlıklı alışkanlıklar edinmekten geçiyor. İşte beyin çürümesini durdurmak ve zihinsel kapasitenizi artırmak için bazı öneriler:

• Ekran süresini yönetmek ve bilinçli tüketim alışkanlığı geliştirmek
• Gerçek dünyada sosyal etkileşimi artırmak
• Bulmaca, satranç veya Sudoku gibi zihinsel egzersizler yapmak
• Düzenli kitap okumak ve eleştirel düşünmeyi geliştirmek
• Zihni dinlendirmek (meditasyon, nefes teknikleri, doğa yürüyüşleri vb.)
• Yeni bir dil veya enstrüman öğrenmek
• Fiziksel aktiviteyi artırmak ve beden sağlığını desteklemek
• Dopamin bağımlılığından kaçınarak, sağlıklı ödüllere yönelmek
• Uyku ve beslenme düzenine dikkat etmek
• Doğayla daha fazla temas kurmak ve güneş ışığından faydalanmak

Dijital çağın en büyük tehdidi olan beyin çürümesini engellemek, bilinçli tercihler yaparak mümkün. Zihnimizi, bedenimizi ve ruhumuzu korumak için ekranlara değil, gerçek dünyaya yönelmeli, öğrenmeyi ve keşfetmeyi hayatımızın merkezine koymalıyız.

Zihninize iyi bakın, çünkü onu kaybetmek düşündüğünüzden daha kolay!

Kaynak: ntv.com.tr/n-life

www.bilimsanatyolu.com