2.200 Yıllık Yıkıcı Yangın, Hannibal’in Birlikleriyle Bağlantılı Çıktı

Pireneler’deki bir çiftlik evinin, Roma’ya saldırmak üzere yola çıkan Kartacalı birlikler tarafından ateşe verildiği düşünülüyor.

Yangında tahrip olan çiftlik evinin ikinci katındaki çömleğin içinde tek bir altın küpe saklanmıştı. Arkeologlar bunun Kartaca saldırısının kanıtı olduğunu düşünüyor. C: Marco Ansaloni

Kartacalı general Hannibal’ın İkinci Pön Savaşı sırasında Roma’ya doğru ilerleyişi ardında bir yıkım bıraktı. Yeni bir araştırmaya göre, Demir Çağı’na ait bir çiftlik evinde çıkan yıkıcı bir yangın, 2.200 yıldan daha uzun bir süre önce Hannibal’ın birliklerinin verdiği hasarın kanıtı olabilir.

Barselona Özerk Üniversitesi’nde Antik Çağ ve Orta Çağ profesörü ve çalışmanın baş yazarı Profesör Oriol Olesti Vila, yangının çiftlik evini ve içindeki hemen hemen her şeyi (dört koyun, bir keçi ve bir at dahil) tamamen yok ettiğini, ancak hiçbir insan kalıntısı bulunmadığından, orada yaşayan insanların kaçmayı başarmış gibi göründüğünü söylüyor.

Vila’ya göre, bu çok büyük bir yangındı. “Çatı ve tavan ahşaptandı ve iki kat ahşap bir bölmeyle ayrılmıştı; sonuç olarak, bütün bina yıkılmıştı”. Yeni çalışma, İspanya’nın Katalonya bölgesindeki Barselona’nın yaklaşık 115 kilometre kuzeyinde ve Fransa sınırına yakın Pireneler sıradağlarında yer alan bir Demir Çağı yerleşimi olan Tossal de Baltarga’nın kalıntılarının arkeolojik kazılarını ve analizlerini anlatıyor.

Olesti Vila, burada bulunan eserler arasında kasıtlı olarak saklanmış gibi görünen ve Kartaca saldırısının kanıtı olabilecek tek bir altın küpenin de olduğunu söylüyor.

Arkeologlar, MÖ 3. yüzyılın son çeyreğinde çıkan bir yangında tahrip olan, ahşap tavanlı ve katlar arasında ahşap bölmeli, iki katlı bir çiftlik evinin kalıntılarını buldular. C: Illustration by Francesc Riart

Dağ köyü

Vila’ya göre, Tossal de Baltarga’daki yerleşim, dağ vadilerinde sığır yetiştirmesiyle ünlü olan ve o dönemde hem Yunan hem de Roma yazılarında adı geçen, Roma öncesi bir halk olan Ceretani grubuna ev sahipliği yapıyordu.

Yerleşimin büyük bir kısmı yer altında kaldığı binlerce yıl boyunca ağır hasar gördü, ancak daha sonra bölgeye yerleşen Romalıların bunun üzerine bir yapı inşa etmeleri nedeniyle çiftlik evinin kalıntıları günümüze ulaşabildi.

Alanda keşfedilen Güney Galya (günümüz Fransa’sı) sikkeleri, yıkıcı yangının MÖ 3. yüzyılın son çeyreğine, yani Kartaca ile Roma arasında MÖ 218’den 201’e kadar süren İkinci Pön Savaşı dönemine tarihlendiğini gösteriyor.

Olesti Vila, tüm yerleşimin, ordularını Kuzey Afrika’daki Kartaca’dan alıp bugünkü İspanya, Güney Fransa ve Avrupa Alplerini geçerek İtalya’yı işgal etmesiyle ünlü Kartacalı devlet adamı ve general Hannibal’ın yağmacı birlikleri tarafından ateşe verildiğini düşünüyor.

Barselona Özerk Üniversitesi’nden ekipler, 2011’den bu yana İspanya’nın Fransa sınırına yakın Tossal de Baltarga’daki Demir Çağı yerleşim alanını kazıyor. C: Oriol Olesti Vila

Hannibal’ın en dikkate değer başarısı, istilasını desteklemek için savaş fillerini Alpler’den geçirmekti; muhtemelen bu filler Avrupa’da görülen ilk fillerdi. Bir noktada Hannibal, Güney İtalya’nın çoğunu kontrol ediyordu.

Pön Savaşları

Ancak Roma yeniden toparlandı ve MÖ 204’te Romalı general Publius Scipio Kartaca Afrika’sını işgal etti; Kartaca daha sonra Hannibal ve ordularını İtalya’dan geri çağırdı ancak sonunda yenilgiye uğradı. Scipio bundan sonra Scipio Africanus (“Afrikalı”) unvanını kazandı ve Kartaca, Roma’nın yönetimi altına girdi; ancak MÖ 146’da Roma’nın siyasi nedenlerle başlattığı Üçüncü Pön Savaşı’nın sonunda yıkıldı.

Olesti Vila, MÖ 200 ila 118 yılları arasında yaşayan Yunan tarihçi Polibios’un, Hannibal’in Pireneler’i geçerken birçok savaşa girdiğini kaydettiğini ve Tossal de Baltarga’daki yıkıcı yangının muhtemelen bunların bir sonucu olduğunu; Hannibal’in geçişinin barışçıl bir geçiş olmadığını belirtiyor.

Tossal de Baltarga’daki yerleşimin büyük bir kısmı ağır hasar gördü, ancak çiftlik evinin kalıntıları iyi korunmuştu çünkü daha sonra bölgeyi kolonileştiren Romalılar bunun üzerine bir yapı inşa ettiler. C: Jordi Morera

Demir Çağı’nda ev yangınları yaygın olmasına rağmen genellikle yalnızca tek bir odayı etkiliyordu. Ancak Olesti Vila, bu olayda yangının tüm evi yok ettiğini ve yerleşimdeki diğer birçok binada da benzer yangınlara dair kanıtların bulunduğunu söylüyor.

Ayrıca hayvanların dışarıdaki otlaklarda dolaşmak yerine evin alt katında ağılda tutulması da, yerleşim halkının bir tür saldırı beklediğinin kanıtıydı. Ayrıca başka bir binanın kalıntıları arasında muhtemelen bağlanmış bir köpeğin yanmış kalıntıları bulundu.

Olesti Vila, tek altın küpenin de evin ikinci katındaki küçük bir çömleğin içine kasıtlı olarak saklanmış gibi göründüğünü, bunun da ev sahiplerinin bir sorun çıkmasını beklediğine dair başka bir kanıt olabileceğini söylüyor.

---

Live Science. 17 Mayıs 2024.

Makale: Olesti Vila, O., Morera Camprubí, J., Oller Guzmán, J., et al. 2024. The exploitation of mountain natural resources during the Iron Age in the Eastern Pyrenees: the case study of production unit G at Tossal de Baltarga (Bellver de Cerdanya, Lleida, Spain). Frontiers in Environmental Archaeology, 3, 1347394.

Alıntı: arkeofili.com