Bilim insanları şaşkın: Mars’ta ‘kafatası tepesi’ bulundu

NASA’nın Perseverance keşif aracı, Mars’taki Jezero Krateri’nin kenarında yürüttüğü çalışmalar sırasında “yerinden kopmuş” gibi görünen sıra dışı kaya parçaları keşfetti. Özellikle “Kafatası Tepesi” adı verilen koyu renkli ve girintili çıkıntılı yapısıyla dikkat çeken kaya, bilim dünyasında merak uyandırdı.

Perseverance, Aralık 2024’ten bu yana Jezero Krateri’nin yüksek eğimli bölgesi olan Witch Hazel Tepesi adı verilen bölgeyi araştırıyor. Bilim insanları bu bölgenin, gezegenin eski iklimi ve olası mikrobiyal yaşam izleri hakkında ipuçları taşıdığını düşünüyor.

11 Nisan’da keşif aracı, açık ve koyu renkli kaya tabakalarının kesiştiği görsel olarak belirgin bir sınırda durakladı. Burada karşılaşılan “Kafatası Tepesi” adlı kaya, koyu tonu, sert açılı yapısı ve yüzeyindeki çukurlarla diğer kayalardan ayrılıyor.

Bilim insanlarına göre bu tip kayalar yüzeyde taşınarak yer değiştirmiş kayalar kategorisine giriyor. Mars’ın milyarlarca yıl önce daha sıcak ve nemli olduğu dönemde su akıntılarıyla sürüklenen bu kayalar, zamanla çevrelerindeki daha yumuşak materyalin erozyona uğramasıyla yüzeyde kalmış olabilir.

“Kafatası Tepesi”ndeki çukurların, kaya içindeki küçük parçaların erozyonla kaybolmasından ya da Mars rüzgarlarının taşıdığı toz ve taşların zamanla yüzeyi aşındırmasından kaynaklandığı düşünülüyor.

Kayanın koyu rengi ilk etapta meteorit olabileceği fikrini akıllara getirse de, Perseverance’ın SuperCam adlı cihazıyla yapılan analizler bu ihtimali zayıflatıyor. Veriler, kayanın tipik bir gök taşıyla aynı bileşime sahip olmadığını gösteriyor.

Alternatif bir açıklamaya göre bu kaya volkanik kökenli olabilir. Dünya ve Mars’ta volkanik kökenli kayalara koyu rengini veren olivin, piroksen ve biotit gibi mineraller bu yapının içinde de bulunabilir. Kaya, yüzeye yakın volkanik oluşumlardan gelmiş ya da bir çarpma krateriyle yüzeye fırlamış olabilir.

Son aylarda Perseverance, yedi tane kaya örneğini detaylı analiz etmiş ve 83 tanesini lazerle uzaktan incelemiş durumda. NASA Jet Propulsion Laboratuvarı (JPL) yetkililerine göre bu, aracın şimdiye kadarki en hızlı veri toplama süreci.

JPL’de görevli proje bilimcisi Katie Morgan, “Krater kenarları gerçekten inanılmaz. Witch Hazel Tepesi şimdiye kadar beklediğimizden fazlasını sundu” açıklamasıyla bölgenin önemine dikkat çekti.

Toplanan örneklerin Dünya’ya getirilip detaylı incelenmesi hedefleniyor. Ancak NASA’nın Mars Numune Dönüşü görevi; bütçe, zamanlama ve teknik zorluklar nedeniyle belirsizlik içinde.

www.bilimsanatyolu.com