300.000 Yılda bir Dünya’nın manyetik kutupları neden yer değiştirir?

Kayaçlardaki manyetizma etkisine yönelik araştırmalar, Dünya’nın manyetik alanının en az üç milyar yıldır var olduğunu gösteriyor.

Ayrıca oluşumları sırasında manyetik alanın yönünden etkilenen manyetize kayaçlardan ve lavların akış yönlerinden elde edilen veriler, geçmişte Dünya’nın manyetik kutuplarının pek çok kez yer değiştirdiğini ve bu olayın ortalama 300.000 yılda bir gerçekleştiğini gösteriyor.

Ancak var olduğu bu uzun süre boyunca kesintisiz bir şekilde devam eden manyetik alanın nasıl meydana geldiği henüz anlaşılabilmiş değil.

Temel bileşeni demir olan katı iç çekirdeği çevreleyen sıvı dış çekirdekteki madde akışının, mıknatıslardakine benzer bir biçimde dinamo etkisine neden olduğu düşünülüyor.

Dünya zamanla soğudukça, sıvı haldeki alaşımın içindeki demir iç çekirdeğin yüzeyinde katılaşıyor. Bu da sıvı haldeki alaşımın bileşiminin değişmesine neden olur.

Ayrıca Dünya’nın kendi etrafındaki dönme hareketi nedeniyle sıvının sarmal şekilde hareket etmesi de manyetik alanın dengesizleşmesine neden oluyor.

Dünya’nın manyetik kutuplarının yer değiştirmesinin, manyetik alanda süregelen bu dengesizliklerden kaynaklandığı düşünülüyor.

Çekirdekteki sıvı hareketi devam ettikçe manyetik alanda da sürekli bir değişim olmasına rağmen, bu süreç çok yavaş gerçekleşiyor.

Dr. Tuba Sarıgül / TÜBİTAK-Bilim Genç

www.bilimsanatyolu.com